నాత్ ద్వారా శ్రీనాథ్ జీ ఆలయం

శ్రీనాధ్ జీ వల్లభాచార్యునికి తెలుగు విక్రమాదిత్యసంవత్సరము 1549 నందు దర్శనము ఇచ్చి గోవర్ధనపర్వతము వద్దకువెళ్ళి పూజించుట ప్రారంభించవలెనని తెలిపినాడు. వల్లభాచార్య ప్రారంభించిన సంస్కృతి ఆయనకుమారుడు విఠల్ నాథ్ జీ కొనసాగించినాడు. నాత్ ద్వారా వైష్ణవులకు పుణ్యక్షేత్రము\మరియు శ్రీనాథ్ జీవారి ప్రధానదైవము. తిలకాయత్ మహారాజ్ అనువారు శ్రీ వల్లభాచార్య మరియు వారి కుమారుని తరువాత నాత్ ద్వారా అధిపతి అయినారు శ్రీ వల్లభాచార్య మహాప్రభుజీ పిమ్మట 17వ . శ్రీ ఇంద్రమాన్ జీ మహరాజ్ వారసునిగా అధిపతి అయినారు. వీరిని నాత్ ద్వారా తిలకాయత్ అని పిలిచెదరు మరియు వీరే శ్రీనాథ్ జీకి ప్రధాన అర్చకులు.                

పురాణసమాచారము ప్రకారము ఇచ్ఛటి శ్రీనాథ్ జీస్వామి గోవర్ధనపర్వతమునుండి స్వయంభూః గా రాతినుండి అవతరించినాడు. ఈవిగ్రహము మధురవద్దనున్న గోవర్ధనపర్వతమువద్ద ముందుగ పూజించబడినది. మధురనుండి 1672 సం.లో ముందుగా యమునానదితీరమండలి ఆగ్రా తరలించబడి ఆగ్రానందు మొఘలురాజైన ఔరంగజీబు ఈవిగ్రహము తనవద్ద ఉండవలేనని కోరిక ఉండుటవలన బధ్రతనిమిత్తము ఆరుమాసములు ఉంచబడినది. అక్కడినుండి మొఘల్ పాలకుడు ఔరంగజీబు దాడుల నుండి రక్షించుటకు రధములో ఆగ్రాకు ఇంకనూదక్షణముగా సురక్షితప్రదేశమునను తరలించింవారు. ఆవిగ్రహము సిహాడ్ గ్రామము వచ్చుసరికి రధచక్రములు బురదనందు కూరుకుపోయి ముందుకు కదలలేదు. రధముతో వచ్చుచున్న పూజారులు ఆప్రదేశము శ్రీనాధ్ జీఎన్నుకొన్న ప్రదేశముగా తలంచి ఆవిగ్రహమును మేవార్ రాజు మహారాణా రాజ్ సింగ్ ఏలుబడిలోనూ రక్షణలోనూ ఉన్నఅచ్చటనే ఒకఆలయమునందు స్థాపించినారు. పద్దెనిమిది మరియు పంతొమ్మిది శతాబ్దములలో పిండరులు ఈఆలయముపై దాడులు చేసినప్పుడు గజదొంగలబారినుండి కాపాడుటకు విగ్రహమును మరలా రక్షణార్ధము మేవార్ రాజైన మహారాణా భీమ్ సింగ్ పాలనలో ఉన్న ఉదయపూర్ తరలించబడినది. ఆవిధముగా శ్రీనాథ్ జీ విగ్రహము ఉదయపూర్ సమీపములోని నాత్ ద్వారానందు ప్రస్తుత ఆలయములో దర్శనము ఇచ్చేదరు.