రుద్ర ప్రయాగ – గౌరీకుండ్

Shrines and temples on both ways 1.Rudraprayag to Kedarnath by Helicopter service 2. Rudraprayag to Kedarnath trek route through Gaurikund.

మాంధాత రాజు శివుని గురించి ఇచ్చటనే తపస్సు చేశాడు. ఓంకారేశ్వర ఆలయముతో పాటుగా శివ, పార్వతి, ఉష, అనిరుద్ధ, మాంధాత తదితరుల ఆలయాలు ఉఖీమత్ నందు కలవు. గుప్తకాశీ నుండి గోపికేశ్వర్ రహదారినందున్న ఉఖీమత్ ప్రతిసంవత్సరం శీతా కాలం ఆరునెలలు రావల్స్ అనెడి కేదార్నాధ్ ఆలయ పూజారుల నివాసస్థానం.

రుద్రప్రయాగ నుండి పంచకేదార్ మరియు ఛోటాచార్ ధామ్ లలో ఒక క్షేత్రమయిన కేదార్నాధ్ పయనించు మార్గములో గుప్తకాశీ మరియు అగస్త్యముని ఉన్నది. కేదార్నాథ్ హెలీకాప్టర్ పైపయనించువారు రుద్రప్రయాగ నుండి గౌరీకుంద్ చేరి అచట ఆలయములు దర్శించి 15 కి.మీ దూరములో నున్న గుప్తకాశీనందు విశ్రమించి అగస్త్యమునిచేరి హెలీకాప్టర్ పై కేదార్నాధ్ వెళ్ళి తిరిగి అగస్త్యమునిచేరి ఆచటినుండి రుద్రప్రయాగ పయనించవచ్చును. కాలినడక గుర్రం/పల్లకీపై కేదార్నాధ్ దర్శించువారు గౌరీకుంద్ నుండి పయనించువారు గుప్తకాశీ మరియు అగస్త్యమునిలో ఆలయములు సందర్శించి గౌరీకుంద్ చేరి బసచేసి మరునాడు ఉదయము కేదార్నాథ్ వెళ్లవచ్చును.

గుప్తకాశీ అనునది కాశీ (వారణాశి) నందుకల విశ్వనాధ ఆలయమును పోలియున్న అతిపురాతనమైన విశ్వనాధ ఆలయం. మరియు ఇచట శివపార్వతుల అర్ధనారీశ్వర ఆలయం ప్రాచుర్యం పొందిన ఆలయం. కధనం ప్రకారం మొఘల్రా జైన ఔరంగజేబు కాశీవిశ్వనాథ్ ఆలయం ధ్వంశంచేసి మసీదు నిర్మించినప్పుడు, వారణాశికి మహమ్మదాబాద్ గాపేరు మార్చినప్పుడు, కాశీనందలి శివలింగము బధ్రత నిమిత్తం గుప్తకాశీకి తరలించినారు. తరువాతాకాలంలో కాశీవిశ్వనాధ ఆలయం పునరుద్ధరించబడిననూ కాశీవిశ్వనాధుని అసలుశివలింగం గుప్తకాశీ లోనే ఉంచబడినది అనినమ్మకం. కాశీవిశ్వనాధుని ప్రధానఆలయమే కాక గుప్తకాశీచుట్టూ అనేక లింగములు మరియు శివుని విగ్రహాలు దర్శించవచ్చు. మందాకినినదికి అవతలితీరం నందుకల ఉకీమత్ లోని ఆలయమునందు శీతాకాలములో ఆరునెలలు కేదార్నాథ్ దైవం ఉత్సవమూర్తిని గౌరీకుండ్, పాత, గుప్తకాశీ మీదుగా ఉకీమత్ ఊరేగింపుగా ఒకఉత్సవము మాదిరిగా తీసుకువచ్చి పూజలకు ఆటంకం లేకుండా ఉంచెదరు. కేదార్నాధ్ ఆలయ పూజారులు కూడ శీతాకాలము ఆరునెలలు గుప్తకాశీనందు నివసించేదరు. విశ్వనాధ ఆలయమునకు ఎదురుగా మనికర్ణికకుండ్ అను పేరుతో ఒక చిన్న కోనేరు ఉన్నది. ఆలయము ఎదురుగానున్న శివలింగము గోముఖ్ (ఆవుతల) ఆకృతినుండి యమునానదినీరు మరియు ఏనుగుతల ఆకృతినుండి భగీరధనీరు వ్యూహాత్మకముగా శివలింగాన్ని అభిషేకించును. గుప్తకాశీకి 3 కి.మీ దూరంలో అగస్త్యముని అనిపిలువబడు (పాత) హెలీపాడ్ ఉన్నది. కేదార్నాధ్ హెలీకాప్టర్ పై పయనించువారు ఇచ్చటినుండి కేదార్నాధ్ వెళ్లవచ్చును.

శివుడు వచ్చినప్పుడు బాలుడు వారి ప్రవేశము అడ్డగించినప్పుడు శివుడు త్రిశూలముతో బాలుని శిరస్సు నరికినాడు. చింతించున్న పార్వతిని ఓదార్చుటకు ఆమె బాలుని తిరిగి జీవింపచేయమని ఒత్తిడిచేయగా శివుడు గజాసురుని తలను బాలుని మొండేముకు అతికి జీవింపచేసినాడు.

గౌరీకుండ్ నందలి వేడినీరు హిందువులకు అతిపవిత్రమైనది. కుండంనందలి నీటియందు స్నానము చేసిన భక్తులు పవిత్రులు ఆవుదురని నమ్మకం. కుండమునందు స్నానముచేసి పవిత్ర హృదయంతో భక్తులు ఆలయమందు గౌరీదేవిని దర్శిస్తారు. ఆలయం ఉదయం 5-00 నుండి మధ్యాహ్నం 12-00వరకు తిరిగి 2-00 నుండి రాత్రి 9-00వరకు తెరచి ఉంటుంది. గౌరీకుండ్ నుండి పర్వతామార్గంలో ప్రయాసతో సుమారు రెండు కిలోమీటర్లు పయనించిన శివుడు మరియు పార్వతీదేవి విగ్రహాలతో  గుహదేవాలయం ఉన్నది. గుహలో ఒకరాతిపై సహజంగా ఏర్పడిన గణేశుని ఆకారం కనిపిస్తుంది. పార్వతి ఈగుహనందే తపస్సు చేసినదని కధనం. దేవీ నవరాత్రులు మరియు శివరాత్రి ముఖమైన పండుగలు. గౌరీకుండ్ నందు బసకు ధర్మశాలు, హోటల్స్ ఉన్నవి కావున గౌరీకుండ్ నందు బసచేసి పరిసరములలోని ఆలయములు దర్శించవచ్చును. 

ఆతలలేని బాలునిస్వరూపం ముండ్ కటియానందు గల వినాయకుని విగ్రహం. పార్వతి బాలునికేకకు వచ్చి చింతించినప్పుడు శివుడు గజాసురుని తలను బాలుని మొండెమునకుచేర్చి తిరిగి జీవింప చేసినాడు. ఆవిధముగా వినాయకుడు గణేశునిగా ప్రపంచమంతటా ప్రసిద్ధి చెందినాడు.

ఆలయమునకు ఎదురుగా బ్రహ్మశిల అనిపిలవబడు రాయిఉన్నది. ఇచ్చటనే పార్వతీ పరమేశ్వరుల వివాహ కాలంనుండి వెలుగుచున్న అఖండజ్యోతి ఉన్నది. ఈజ్యోతి నిరంతరం మండుతూనేఉంటుంది. ఈజ్యోతి సత్య, త్రేతా, ద్వాపర యుగాల నుండి నిరంతరం వెలుగుతొందని, ప్రస్తుత కలియుగంలో ఆరిపోకుండా సాక్షిగా నిలిచిందని చెబుతారు. ఇలా మూడుయుగముల నుండి నిరంతరం జ్వలించు మంటకు నారాయణుడు సాక్షిఅని స్వామికి త్రియుగినారాయణ్ అనే పేరువచ్చిందని స్థలపురాణం చెబుతుంది. ఈజ్యోతినుండి వచ్చు విభూధి దంపతుల వివాహబంధాన్ని ఆశీర్వదిస్తుందని చెబుతారు

పై ఆలయములే కాక పంచకేదార్ క్షేత్రములందు ఒకటి అయిన తుంగనాధ్ మరియు శివుని కుమారుడు కార్తికేయుని పేరుపై కార్తీక్ స్వామి ఆల్యం రుద్రప్రయాగ పోఖ్రా మార్గంలో 38 కి.మీ దూరంలో ఉన్నవి. ఈ రెండు ఆలయములు పర్వత ప్రాంతమందు నడక లేదా డోలీ నందు వెళ్లవలసి ఉన్నందున విపులీకరించుట లేదు.